Volgens onderzoek is ruim 90% van de Nederlanders bekend met het Vinkje. Weet jij wat het is en gebruik je het wanneer je de dagelijkse boodschappen doet? Om eerlijk te zijn kende ik het Vinkje tot voor kort alleen van naam maar wist er verder niet veel vanaf. Wellicht dat dit te maken heeft met het feit dat ik weinig boodschappen in de supermarkt doe.
Met alle verschillende voedingsadviezen die er tegenwoordig zijn wordt er veel over het Vinkje gesproken. En dit is niet altijd positief. Daarom wilde het Vinkje hun eigen verhaal naar buiten brengen om alle onduidelijkheden uit de lucht halen. Hiervoor werden een aantal bloggers uitgenodigd voor een informerend gesprek.
Kennismaking
Het Vinkje is een keurmerk van stichting ‘Ik Kies Bewust’. Om mee te mogen doen betaal je als bedrijf jaarlijks een vergoeding. De stichting geeft aan dit geld te gebruiken voor de jaarlijkse campagnes, onderzoeken etc. Wanneer je meedoet betekent dit nog niet dat een product het keurmerk van het Vinkje mag dragen. Daarvoor moet het eerst aan wetenschappelijke criteria voldoen.
Je hebt het Vinkje vast wel eens op een product in de supermarkt zien staan. Het is bedoeld om een betere keuze binnen een bepaalde product categorie te maken op het moment dat je voor het schap in de supermarkt staat.
Er zijn twee varianten. Producten met een Vinkje met de groene cirkel staan voor een gezondere keuze in producten uit de Schijf van Vijf met minder verzadigd vet, suiker, zout en/of calorieën. Het zijn basisvoedingsproducten die je volgens het Voedingscentrum dagelijks nodig hebt en die dus in de Schijf van Vijf zitten. Als je bijvoorbeeld bij de melkafdeling staat dan kies je met het Vinkje voor melk met minder verzadigd vet en suiker.
Daarnaast heb je producten met een Vinkje met de blauwe cirkel. Deze producten zitten niet in de Schijf van Vijf. Dit zijn vaak extraatjes en tussendoortjes zoals snoep, snacks, frisdrank en kant-en-klare soep. Het zijn bijna altijd producten die minder goed voor je zijn maar waar je soms wel zin in hebt. Het Vinkje met de blauwe cirkel kan je dan laten zien welk product een bewuste keuze is in die productgroep. Het blijft een minder gezond product maar bevat bijvoorbeeld minder zout, suiker of verzadigd vet dan de andere snacks of tussendoortjes in die productgroep.
Het doel
Het doel van het Vinkje is dat mensen gezonder gaan eten en dus makkelijker kunnen kiezen voor producten met minder suiker, vet, zout en verzadigde vetten. Daarnaast is het de intentie van het Vinkje om bedrijven hun producten te laten verbeteren. Elke vier jaar wordt er gezamenlijk naar de verschillende criteria gekeken waar het nog gezonder kan. Indien mogelijk of noodzakelijk worden deze strenger, waardoor bedrijven, als ze het Vinkje willen behouden, gedwongen worden producten te verbeteren.
Mijn bevindingen
Met de Schijf van Vijf doe ik zelf helemaal niets en ben ik het ook lang niet overal mee eens. Maar ik denk dat het voor mensen die niet bewust met hun eten bezig zijn en er daardoor ook weinig van af weten een goede leidraad kan zijn. De schijf kan er namelijk wel voor zorgen dat mensen die normaal geen fruit, groente en geen of weinig vezels binnenkrijgen hier meer van gaan eten.
Zelf ben ik juist iemand die heel bewust met goed, vers en zoveel mogelijk onbewerkt eten bezig is, gelooft in roomboter in plaats van alternatieven als bewerkte margarine. En zeker geen voorstander is van allemaal onnatuurlijke toevoegingen zoals aspartaam en goedgekeurde e-nummers. Wel is het goed om je te realiseren dat slechts maar 5% van de Nederlandse bevolking op zijn eten let en dus helemaal niet zo gezond eet.
Wel vraag ik me af of het voor iedereen duidelijk is wat de gezondere keuze van het Vinkje precies betekent en dat deze keuze elke keer binnen een bepaalde productgroep is. Zo kun je het Vinkje keurmerk zowel op een verpakking binnen de zuivelgroep als binnen de snoep & snack groep vinden. Het gaat dus om een gezondere keuze binnen de verschillende categorieën.
Als consument zou ik graag willen zien dat alle bedrijven mee doen aan het keurmerk. Op dit moment is dat niet het geval waardoor je als consument een vertekend beeld krijgt. Soms zijn er namelijk ook gezondere alternatieven in de supermarkt te vinden. Maar als deze niet lid zijn dragen zij ook geen keurmerk en weet je dit als consument niet. Van de producten mét het Vinkje weet je in ieder geval zeker dat deze voldoen aan de wetenschappelijke criteria.
Daarnaast zou ik heel graag nog een extra cirkel willen zien. Ik heb daarom aan het Vinkje de ‘Gouden’ cirkel voorgesteld. Deze moet staan voor al het eten dat écht gezond is, vers en onbewerkt. Nu is het nog zo dat binnen een groep zoals drinken zowel water als sommige drankjes met goedgekeurde toevoegingen beide het keurmerk dragen omdat ze aan alle eisen voldoen. Ik zou hier heel graag onderscheidt in willen zien. Wat mij betreft komt er heel snel die extra ‘Gouden’ cirkel om meteen duidelijk te maken wat het meest gezond is;-)
Vinkje-proof recept
En juist omdat het Vinkje strikte eisen hanteert leek het mij een leuke uitdaging of ik met mijn homemade speltpasta met verse auberginesaus het Vinkje keurmerk in de wacht kan slepen. Ik ben de uitdaging aangegaan en heb het aan de deskundigen van het Vinkje voorgelegd. Bekijk hier het recept. Dan lees je meteen of het me gelukt is;-)
Wil je meer weten over het Vinkje? Kijk dan op de website.
Dit is een gesponsord maar eerlijk verhaal. 
Ik laat me steeds minder leiden door dergelijke keurmerken. Bepaalde ‘vinkjes’ worden gegeven aan producten die iets verbeterd zijn, zelfs als ze dan nog steeds niet gezond zijn. En dan moet de producent ook nog een een bedrag op tafel leggen. Het is een marketingconcept, en niet een onafhankelijke instantie die naar alle producten kijkt.
Ik let vooral op om niet teveel suikers in te nemen (fruit mag wel). Daarnaast juist wel granen, fruit/groenten, melkproducten. Daarnaast is vet, iets wat veel mensen proberen te ontlopen, gewoon een onderdeel van eten, en geeft smaak. Ik vind het jammer dat veel mensen alleen maar kijken naar vet- en suikervrije producten, en dan wel in een fabriek geproduceerde voedsel kopen met conserveringsmiddelen, e-nummers, en vage toevoegingen om de echte smaak na te bootsen.