Vanille extract & vanille essence – het verschil
Vanille wordt vaak met bakken van zoete gerechten gebruikt. Heerlijk! Het geeft een fantastische geur en smaak aan je gerechten. Maar vanille stokje met daarin echte vanille merg heb ik om eerlijk te zijn niet vaak in huis. Hiervoor gebruik ik vaak vanille extract met merg. Maar wat is dit nou precies, wat zijn de verschillen en waarom is het duurder dan de vanille essence/aroma.
Vanille is een smaakstof afkomstig uit de vruchten van de klimorchidee van het geslacht vanilla. Deze levert de specerij vanille(stokjes). De plant komt oorspronkelijk uit Mexico maar wordt inmiddels op heel veel plekken gekweekt. Madagaskar is een van de grootste producten van vanille. Vanille is op saffraan na de duurste specerij.
De teelt is enorm arbeidsintensief. De bloem van de vanilleplant bloeit maar één dag. De bevruchting van de bloem gebeurt niet meer door een insect, maar wordt voorzichtig met de hand gedaan. Uit de bevruchte bloemen groeien een soort bonen. Het is oogsttijd wanneer de top van de boon lichtgeel verkleurt; ze hebben dan nog geen vanillegeur en -smaak.
De groene bonen worden in heet water ondergedompeld. Gedurende drie tot zes maanden worden ze elke dag eerst in de zon gelegd, waarna ze in de namiddag in wollen dekens worden verpakt. ‘s Nachts worden de vruchten in luchtdichte vaten bewaard om het kostbare aroma te behouden. Hierdoor verandert de onrijpe niet-aromatische vrucht in een zwart en glimmend vanillestokje met een fijne geur en smaak. Doordat de behandeling van de vanillestokjes in de verschillende streken waar de plant groeit afwijkt, is ook de geur van de stokjes verschillend.
Vanille stokjes
De vanille stokjes zijn de puurste vorm van vanille. Alles wat ik hieronder beschrijf is afkomstig van het vanillestokje. In vanille stokjes zit dus echte vanille merg. Om 1 kilo geurende donkere vanille te verkrijgen is ongeveer 5 kilo groene bonen nodig. Dit maakt deze vanille stokjes uiteraard ook het duurste vanille product om te kopen. Wanneer je vanille stokjes koopt kun je naast het etiket ook letten op hoe de stokjes eruit zien. De stokjes moeten een glanzende buitenkant hebben en soepel & zacht aanvoelen. Ook zal je de vanille meteen goed ruiken bij het openen van de verpakking.
Een vanillestokje snij je over de lengte open. Binnenin zie je kleine zaadjes, het zogenaamde vanillemerg. Zwart van kleur en zeer aromatisch. Met de botte kant van een mes schraap je het merg eruit. Zowel het hele stokje als het merg wordt in recepten gebruikt.
Als je het stokje na afloop goed schoon spoelt, kan je hem in een afgesloten pot met suiker bewaren, dit geeft heerlijke vanillesuiker!
Vanille suiker
Vanille suiker zoals je dit in de reguliere supermarkten kunt kopen is suiker met een vanille smaak. Meestal is de smaak afkomstig van synthetische vanille en zou je dus eigenlijk geen vanillesuiker moeten noemen. Zoals je hierboven al ziet kun je op ene hele eenvoudige manier zelf een vorm van vanillesuiker maken die ook nog eens veel goedkoper is dan de synthetische vanillesuiker in de supermarkt.
Vanille essence
Wat je in de reguliere supermarkten ziet liggen is (bijna) altijd vanille essence/aroma. Dit is niet gemaakt van de natuurlijke smaakstof vanilline maar het is een chemisch product. Een synthetische stof met een sterke geur en smaak van vanille. Hoewel het als je goed ruikt en vergelijkt ook weer heel anders ruikt dan de echte vanille. Het is dan ook veel goedkoper.
Vanille extract
Vanille extract is afkomstig uit de vruchten van de orchideeën. Het is dan ook een natuurlijk product. Vanille extract is een oplossing om de geur en smaak van vanille vast te houden. Vanille extract wordt met behulp van alcohol getrokken van vanillestokjes.
Vanille extract met merg
En dan heb je ook nog pure vanille extract met merg. Dit is uiteraard ook natuurlijk en heeft een veel dikkere substantie vanille extract. In plaats van vanillestokjes in alcohol te weken en zo een smaak uit te trekken wordt er bij pure vanille extract echte stukjes vanille merg gebroken/gebruikt met gebruik van een vloeistof. De echte vanille zit hier dan (ook achteraf) echt doorheen.
Zelf vind ik dit, naast de vanille stokjes, echt het mooiste vanille product voor al je sauzen, taarten etc. Hierin zitten echte stukjes vanille merg waardoor je nog veel meer vanille proeft. Het is een natuurlijk vanille extract met suiker en vanillemerg. Dit bevat geen tot haast geen alcohol.
Door deze substantie aan je gerechten toe te voegen kun je meer vanille smaak creëren zonder dat je beslag etc. dunner wordt. Het is een mooi product voor bijvoorbeeld gerechten als crème brulee. Hier wil je juist veel en goede vanille proeven. Maar om eerlijk te zijn smaakt dit product door alle baksels lekker! 2 theelepels staan gelijk aan 1 vanillestokje.
Ter vergelijking
Het is lastig om precieze prijzen weer te geven aangezien de prijzen nogal eens kunnen verschillen. Maar hierbij een indicatie.
Vanille aroma, 38 ml kost € 0,93
Vanille extract, 118 ml kost tussen de €9,50 en € 11,50
Vanille extract met merg, 100 ml kost oplopend tussen de €11,50 en €18,95 (kwaliteit afhankelijk)
Vanillestokjes, 2 stuks 6,50
En hoe weet je of het goede vanille is?
Zeer goede kwaliteit vanille is Bourbon vanille, afkomstig van Madagascar, de Comoren en het eiland Réunion dat vroeger Bourbon heette. Wanneer het om deze goede kwaliteit vanille gaat zal dat ook altijd op het etiket vermeld staan.
Zelf vanille extract maken
Al een hele tijd staat zelf vanille extract maken hoog op mijn lijstje. En daar bedoel ik dan niet de dikkere substantie mee maar de vanille getrokken van vanillestokjes met alcohol. Het schijnt als je dit zo’n 6 tot 8 weken laat staan dat je dan je eigen vanille extract hebt gemaakt. Ik ben nou al heel lang dus benieuwd of dit ook echt kan of dat het slechts een nabootsing is van het origineel. Als ik het nu ga proberen dan heb ik met kerst mijn eigen vanille extract en kan ik die overal lekker voor gebruiken. Het is dan een goedkopere variant en ook leuk om cadeau te geven. Doe je met me mee om te kijken of het ook echt werkt?!
Wat heb je ervoor nodig
- 250 ml of 500 ml vodka, minimaal 35% alcohol
- 4 of 8 vanillestokjes
- Een gesteriliseerd en goed afsluitbaar flesje
Je snijd de vanillestokjes open in de lengte. Je stop de vanillestokjes in de fles en vult deze met de vodka. Zet de fles weg en houd het bij direct zonlicht vandaan. Zet de fles wel zo neer dat je deze makkelijk ziet. Dit laat je nu 6 tot 8 weken staan en je schud het elke week een keertje goed om.
Zo, hoe verder je in de wereld van vanille duikt hoe complexer het allemaal lijkt te zijn. Ik hoop dan ook dat ik met de bovenstaande info een helder beeld heb weten te scheppen. Wat je ook gebruikt. Je krijgt overal een vanille smaak mee. Mijn eigen voorkeur gaat alleen uit naar een natuurlijk product. En wellicht gebruik je van de extract meer dan de dikkere substantie met stukjes vanille merg maar ze zijn allemaal goed toepasbaar voor het bakken van lekkere taarten. Maar maak je dan een keer een crème brulee of een mooie vanillesaus dan zou ik toch echt voor een vanillestokje of de pure extract met merg gaan.
Mocht je nav mijn verhaal nog vragen of opmerkingen hebben dan kun je uiteraard hieronder een berichtje achterlaten.
Liefs,
Ellen
Inmiddels heb ik al een aantal keren mijn eigen vanille gemaakt. Wil je dit ook een keer gaan maken? Kijk dan hier hoe je dit precies doet!
Ik heb pas ook zelf vanille-extract gemaakt. Was prima gelukt maar ik had maar één vanillestokje gebruikt. De voorraad is weer op dus ga ook maar eens nieuwe maken.. met meer stokjes! Ben benieuwd.. Groeten!
Hi Janneke,
Dank voor je bericht! Ik hoorde al eerder iemand iets zeggen over dat ze 1 vanillestokje had gebruikt maar dat dit te weinig was. Kom ik aan met m’n 8 stokjes. Maar volgens mij als ik nu al zo naar de kleur kijk wordt dit dan ook wel een echt heel erg lekker flesje, haha! Ben benieuwd naar jouw resultaat straks! Groetjes, Ellen
Ik ben twee maand geleden begonnen met mijn eigen vanille-extract, geinspireerd door Yvette van Boven die in haar programma ‘koken met van Boven’ liet zien dat dit simpel zelf te maken is.
Iedere keer als ik een vanillestokje heb gebruikt doe ik deze in het flesje wodka. Het is goed gelukt en ik gebruik het regelmatig!
Hi Renate,
Goed om te horen! Dat klinkt veel belovend. Mijn fles hier gaat volgens mij ook heel goed want ik ben nog geen weekje bezig maar het heeft nu al een hele mooie donkerbruine kleur. Ik kan het haast niet afwachten;-) Ik houd je op de hoogte! Groetjes, Ellen
Mijn flesje staat al ruim een jaar, het is inmiddels zo donker geworden van alle vanille dat het haast bruin is :). Maar het ruikt heerlijk en smaakt nog beter! Ik vul het gewoon aan met wodka en kan dan ook erg lang vooruit met 1 flesje.
Hi Guus, ik denk al hoe kan je nou een jaar met 1 flesje doen maar je vult het aan? Stop je er dan ook zo af en toe nog een nieuw stokje bij zodat de smaak niet teveel verdund? Ben zooo benieuwd naar mijn eigen resultaat over een paar weken. De fles is in ieder geval lekker groot;-) Groetjes, Ellen
Ik ga meedoen. Heb afgelopen week mooie flesjes bij de Xenos gekocht die hier ideaal voor zijn! Leuk!
Hi Bas, wat leuk dat je meedoet. Volgens mij gaat het heel goed worden. Heb vandaag voor het eerst even geschud en geroken en het ruikt nu al goddelijk! Yum, kan niet wachten;-) Leuk dat je meedoet! Groetjes, Ellen
Ellen, nog een additionele vraag: heb je toevallig ook een recept voor een lekkere kruidenolie met rozemarijn en tijm bijvoorbeeld?
Hi Bas, zelf maak ik eigenlijk niet zo vaak kruidenolie maar wat ik bijvoorbeeld maak voor mijn zongedroogde tomaten die ik in de olie leg is een teentje knoflook in fijne plakjes en verse takjes tijm aan een lekkere olijfolie (niet te zware) toevoegen. Heerlijk vind ik dat! En op zelfgemaakte pizza’s sprenkel ik graag rode peperolie heen. Maar je kan ook heel goed rozemarijn of een takje gedroogd laurierblad met zwarte pepers toevoegen. Ik zou gewoon doen wat je zelf het meest aanspreekt. En in eerste instantie niet teveel dan is het ook nog eens op als het toch een beetje tegenvalt, haha! Fijne avond! groetjes, Ellen
Hoi Ellen, Ik heb vandaag vanille-extract gemaakt in een oud maple syrup flesje van 250 ml. Ben erg benieuwd.
Kun je het buiten de koelkast bewaren?
Groetjes, Marianne
Hi Marianne, wat leuk dat je vanille extract aan het maken bent! En nee hoor, dit hoeft zeker niet in de koelkast te staan. Gewoon op een donkere plek zoals je voorraadkastje voldoet. Zet het flesje op een plek neer dat je deze met regelmaat ziet zodat je niet vergeet te schudden. Leuk, ik ben benieuwd naar het resultaat;-) Fijn weekend! Groetjes, Ellen
Mijn kleinzoon mag geen melkprodukten, geen suiker en geen vruchtensapjes. Kun je met vanille extract of essance ook een drankje maken voor een zevenjarige? Moet er dan stevia bij? Graag advies en vast bedankt. Alexandra
Hi Alexandra,
Ik zou voor een kind geen vanille extract etc. gebruiken die gemaakt wordt op basis van pure alcohol. Wanneer ik deze zelfgemaakte vanille extract gebruik gaat het slechts om een lepel dat ook nog eens verhit wordt. Ik zou dan als basis echte vanille gebruiken maar ik weet niet zo goed wat voor een drankje je wilt maken? Door echte vanille, kaneel etc. te gebruiken kun je iets al redelijk zoet krijgen zonder gebruik van stevia. Als je nog meer vragen hebt laat het dan vooral weten! Groetjes, Ellen
Je kan het toch ook met stroh rum maken?
Hi Liz,
Qua alcoholpercentage zou het zeker moeten kunnen. Heb dit alleen zelf nog nooit geprobeerd. Het voordeel alleen van wodka is dat het smaak neutraal is en dat je de vanille juist heel goed proeft want daar gaat het voor mij om. In stroh rum zitten allerlei smaken als sinaasappel, kaneel en amandelen in. Een heerlijk drankje voor je baksels denk ik zo maar het heeft dan alleen niet zoveel meer te maken met het maken van je eigen vanille extract denk ik zo. Groetjes, Ellen